De problematiek van Calais bewijst dat het aanzuigeffect van Engeland nog zeer sterk is, maar gezien de explosie kan men zich de vraag stellen of dit fenomeen geen algemeen Europees probleem aan het worden is.
L'affaire de Calais montre que le mirage de l'Angleterre est encore vivace mais au vu de l'explosion, l'on peut demander si le phénomène n'est pas en train de devenir tout à fait européen.