Dieser Außenminister trägt in institutioneller Hinsicht sozusagen „zwei Hüte“: er ist mit der Führung der Gemeinsamen Außen- und Sicherheitspolitik der Union betraut und führt als solcher den Vorsitz im Rat „Auswärtige Angelegenheiten“, er legt Vorschläge vor und sorgt für die Ausführung der Beschlüsse des Rates; gleichzeitig ist er Vizepräsident der Kommission und nimmt als solcher die Zuständigkeiten dieser Institution im Bereich der Außenbeziehungen wahr und koordiniert alle Aspekte des auswärtigen Handelns der Union.
Het doel van deze nieuwe functie is om te zorgen voor samenhang en zichtbaarheid van het hele externe optreden van de Unie. De institutionele positie van deze minister is tweeledig: hij wordt belast met het voeren van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid van de Unie en zit uit dien hoofde de Raad Buitenlandse Zaken voor, dient voorstellen in en verzekert de uitvoering van de besluiten van de Raad; tegelijkertijd is hij vice-voorzitter van de Commissie, bekleedt de bevoegdheden van deze instellingen op het gebied van de externe betrekkingen en coördineert alle aspecten van het externe optreden van de Unie.